Budowa kolana ludzkiego, a tak naprawdę - stawu kolanowego, jest dosyć złożona. Wynika to głównie ze sporej ilości elementów, które się na ów staw składają, są to m.in. powierzchnie stawowe, więzadła czy też łąkotki. Kolano umiejscowione jest pomiędzy kością udową a piszczelową i umożliwia utrzymanie ciężaru własnego ciała, chodzenie oraz bieganie. Staw kolanowy – największy staw ciała człowieka. Jest to staw złożony - łączą się tu kość udowa i kość piszczelowa . Staw współtworzy trzeszczka w postaci rzepki. Staw posiada dwie łącznotkankowe łąkotki dopasowujące do siebie powierzchnie stawowe w czasie ruchów. Funkcjonalnie jest to staw zawiasowy, umożliwiający ruchy zginania i prostowania, ale w zgięciu możliwe 3R62. MAKS. CIĘŻAR CIAŁA: 125 kg. Policentryczny staw kolanowy szczególnie dobrze nadaje się dla osób noszących protezy o niskiej mobilności, ponieważ zapewnia odpowiednią kontrolę faz wymachu. Wspiera terapię i rehabilitację przywracając zdolność chodzenia w pomieszczeniach i na zewnątrz. W takiej sytuacji dobrze jest przez kilka dni odciążać staw kolanowy i sprawdzić, czy dolegliwości miną samoistnie. Jeśli nie, to wskazana będzie konsultacja lekarska wraz z przeprowadzeniem badania obrazowego, które pozwoli ocenić, czy nie doszło do żadnych uszkodzeń w obrębie stawu kolanowego. Wówczas dochodzi do jej pogrubienia i gromadzenia się płynu maziowego w stawie. Pojawia się również tkliwość stawu, a ból może promieniować na cały staw kolanowy i wzdłuż kończyny dolnej, ruchy stawem są ograniczone. Zdarza się tak, że właściwa przyczyna dolegliwości jest oddalona od miejsca występowania dolegliwości. rzepka » kość chroniąca staw kolanowy. rzepka » kość kolanowa. rzepka » kość na przodzie kolana. rzepka » kość nogi. rzepka » kość stawu kolanowego. rzepka » kość stawu kolanowego z roś. oleistej. rzepka » kość w kolanie. rzepka » kość ze stawu kolanowego. rzepka » kość, która osłania od przodu staw kolanowy Staw kolanowy otacza wodoszczelna kieszonka zwaną torebką stawową, którą tworzą: więzadła kolana, tkanka łączna i tkanka maziowa.Podczas zabiegu artroskopii, kiedy torebka stawowa jest wypełniona sterylną solą fizjologiczną i jest rozdęta, chirurg może włożyć artroskop do utworzonej kieszeni, włączyć światło i kamerę i zajrzeć do wnętrza stawu kolanowego, jak gdyby 0ZI3ly. Staw kolanowy to największy ludzki staw. Od niego zależy stabilność postawy, dlatego nawet niewielki ból, odczuwany w obszarze stawu kolanowego, powinno się diagnozować i właściwie leczyć. Jakie najczęstsze urazy zagrażają stawowi kolanowemu? Jak jest zbudowany staw kolanowy? Staw kolanowy to mocno rozbudowany staw, który stanowi połączenie między udem a podudziem. Pełni kilka istotnych funkcji. Przede wszystkim trzyma on ciężar całego ciała i sprawia, że postawa człowieka w trakcie ruchu jest stabilna. Zdrowy i sprawny staw kolanowy sprawia, że zarówno wykonywanie zwykłych, codziennych czynności, jak i uprawienie rozmaitych dyscyplin sportowych jest możliwe. Z czego składa się staw kolanowy? Budowa tej struktury oparta jest na stawie obrotowo-zawiasowym, który z kolei dzieli się na powierzchnie stawowe kości, łąkotki i więzadła. Jeśli chodzi o kości to składa się on z: kości udowej, rzepki, kości piszczelowej. Anatomia szczegółowa tej struktury wyróżnia główkę stawu oraz panewkę. Cały staw jest otoczony torebką stawową, od środka wyłożoną błoną maziową, a od zewnątrz – błoną włóknistą. Warstwa znajdująca się pomiędzy tymi błonami to ciało tłuszczowe podrzepkowe. W jamie stawu kolanowego znajdują się dwie łąkotki: przyśrodkowa i boczna. Do stawu kolanowego przylegają liczne więzadła wewnątrzstawowe i zewnątrzstawowe. Zakres ruchu w stawie kolanowym Powyższe informacje obrazują jak wygląda staw kolanowy, a jakie są jego możliwości ruchowe? Ruchy te dzieli się na bierne (wykonywane przez np. fizjoterapeutę) i czynne (wykonywane przez pacjenta). Zakresy ruchu w poszczególnych stawach są mierzone od pozycji naturalnej, przyjmowanej anatomicznie przez osobę badaną (określanej jako stopień 0). Ów zakres jest badany przez fizjoterapeutę zarówno podczas robienia ruchów biernych, jak i czynnych. W jakim zakresie przemieszcza się zatem staw kolanowy? Ruchy w tej strukturze są możliwe w dwóch pozycjach, takich jak zgięcie (fizjologicznie do 130 stopni) i wyprost (w prawidłowych warunkach – 0 stopni). Jeśli zakres ruchu w stawie kolanowym jest mniejszy lub większy, w dodatku poruszanie nim sprawia ból, a pacjent odczuwa sztywność w tej strukturze, może to oznaczać uraz stawu kolanowego (np. skręcony staw kolanowy) czy jakąś inną anomalię, np. stan zapalny, zwyrodnienie czy chorobę ogólnoustrojową. Urazy stawu kolanowego Nierzadko dochodzi do uszkodzeń obejmujących staw kolanowy. Urazy, które pojawiają się najczęściej w tym obszarze to wspomniane już skręcenie, ale także zwichnięcie, poza tym przeciążenie stawu kolanowego, będące wynikiem np. kontuzji łąkotek, więzadeł, czy chrząstki stawowej. Uszkodzony staw kolanowy może być skutkiem uprawiania jakiegoś sportu, dźwiganiem ciężkich przedmiotów, może także wynikać ze specyfiki pracy (która polega np. na długotrwałym staniu, klęczeniu, kucaniu, itp.). W stawie kolanowym może pojawić się torbiel, która może wywoływać ból oraz uczucie ograniczenia ruchomości w stawie. Istnieje także ryzyko wystąpienia stanu zapalnego lub też zmian zwyrodnieniowych. Stan zapalny stawu kolanowego może obejmować różne narządy. Zmiany zwyrodnieniowe dotyczące stawu kolanowego mogą natomiast mieć związek z takimi czynnikami, jak: otyłość, praca fizyczna, uprawianie takich dyscyplin sportu jak np. podnoszenie ciężarów czy zapasy. Jak leczyć ból stawu kolanowego? Jak radzić sobie z dolegliwościami obejmującymi staw kolanowy? Ból w tej strukturze oraz ewentualne dodatkowe niepokojące symptomy, jak np. obrzęk, obniżony zakres ruchomości w kolanie, problemy z poruszaniem się, itp. powinny skłonić do wizyty u lekarza specjalisty, który po wnikliwej analizie wywiadu lekarskiego, wyniku badania przedmiotowego oraz obrazowego (takiego jak np. RTG, USG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny) stawia diagnozę oceniającą w jakim stanie znajduje się staw kolanowy. Leczenie i dokładne wytyczne odnośnie postępowania stanowią podsumowanie lekarskiej analizy. W zależności od konkretnego przypadku terapia może polegać na przyjmowaniu leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, maści i żeli chłodzących, a także bezpośrednio do wnętrza stawu – kwasu hialuronowego lub glikokortykosteroidów (tzw. blokada stawu kolanowego). Ponadto w takich sytuacjach często stosuje się sprzęt ortopedyczny odciążający chory staw, taki jak np.: kule, laski, orteza na staw kolanowy, opaska na staw kolanowy, stabilizator na staw kolanowy. Z pomocą również przychodzą zabiegi fizjoterapeutyczne, takie jak np. krioterapia, wykorzystanie działania pola magnetycznego, laseroterapii, ultradźwięków, itp. Ćwiczenia na staw kolanowy Ćwiczenia na staw kolanowy to bardzo dobra metoda kuracji, jak i rehabilitacji po innym leczeniu, np. operacyjnym. Korzystny dla kolan trening obejmuje ćwiczenia w podwieszeniu osiowym z dawkowanym oporem, a także takie, które polegają na unoszeniu kolan z pozycji siedzącej lub/i leżącej. Jeszcze jak wzmocnić staw kolanowy? Bardzo dobrym sposobem na silne kolana jest jazda na stacjonarnym rowerze, ćwiczenia w wodzie (np. aqua aerobik) oraz stretching. Jeśli chory zdecyduje się na zwykły rower, powinien on zostać dobrze wyregulowany przez profesjonalistę, tak by nie powodował dodatkowych obciążeń i destabilizacji stawu. Jeśli terapia manualna oraz wykonywanie przygotowanych przez fizjoterapeutę ćwiczeń nie przynoszą poprawy, często jedynym wyjściem jest sztuczny staw kolanowy. To proteza, którą podczas operacji zastępuje się uszkodzoną strukturę. Wszczepiona w kolano endoproteza może być częściowa lub całkowita. Czytaj też: Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie! Staw kolanowy jest największym stawem w ciele ludzkim, który odpowiada za zginanie i prostowanie oraz poruszanie się w pozycji wyprostowanej. Jest on zawiasowy, parzysty utworzony z trzech kości ( rzepka, piszczelowa i udowa). Powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką i otoczone torebką stawową, której wnętrze stanowi błona śluzowa (maziowa). Staw posiada dwie łąkotki- boczną i przyśrodkową, które znajdują się w jamie stawowej. Są to włóknisto-chrzęstne struktury, które pełnią bardzo wiele bardzo ważnych funkcji i determinują prawidłowe działanie kolana. Łąkotki stanowią o stabilności stawu, bowiem zwiększają przyleganie powierzchni stawowych. Ponadto uczestniczą w przenoszeniu obciążenia. Odgrywają istotną rolę w procesie absorpcji wstrząsów. Jednym z istotniejszych elementów łąkotki jest jej róg tylny, w którym znajduje się bardzo wiele mechanoreceptorów odpowiadających za czucie głębokie stawu. Niestety w obszarze tym najczęściej dochodzi do różnego rodzaju uszkodzeń. Kolejnym ważnym elementem kolana są więzadła, które wzmacniają budowę stawu kolanowego oraz odpowiadają za stabilność i ruch. Wyróżniamy bardzo silne wewnętrzne więzadło krzyżowe przednie i tylne oraz zewnętrzne poboczne piszczelowe i strzałkowe. W stawie kolanowych występują także więzadła powiązane z łąkotkami, rzepką oraz tylnej częścią torebki stawowej. W torebkę stawową zanurzona jest kość rzepki, która ma powierzchnię przednią, tylną oraz trzy brzegi, podstawę i wierzchołek skierowany do stopy. Jest największą trzeszczką w ciele. Chroni staw od przodu oraz zwiększa działanie mięśnia czworogłowego uda. W okolicy stawu kolanowego występuje także kilka kaletek. Z uwagi na specyfikę ruchów staw kolanowy (po stawie skokowym) jest drugim najbardziej obciążonym stawem w ciele. Często dochodzi do kontuzji i urazów w jego obrębie zwłaszcza u osób aktywnych fizycznie. Niemniej jednak schorzenia możemy pogrupować na wrodzone i nabyte. Do nieprawidłowości wrodzonych zaliczamy głównie koślawość kolan oraz szpotawość, zaś dolegliwości nabyte związane są z urazami i mogą polegać na: naciągnięciu więzadeł i torebki; rozciągnięciu więzadeł i torebki; pęknięciu łąkotki/ek; zerwaniu więzadeł i torebki; zwichnięciu stawu kolanowego; złamaniu śródstawowym kości wchodzących w skład stawu; Każda z tych patologii jest bardzo groźna i nieleczona może mieć poważne konsekwencje. Zaniedbania mogą prowadzić do dalszej degeneracji struktur w kolanie. Jeśli w kolanie zaczyna dziać się coś złego, odczuwamy ból lub trudności w wykonywaniu ruchów to należy niezwłocznie udać się do specjalisty. OSTEO-MED to profesjonalne Centrum Medyczne, który oferuje specjalistyczną pomoc w przypadku dolegliwości kolan różnego pochodzenia. Współpracujemy z cenionymi ortopedami, traumatologami w oparciu o bezpieczne i sprawdzone techniki osteopatyczne i rehabilitacyjne, dzięki czemu jesteśmy w stanie zapewnić Państwu kompleksową opiekę i fachową pomoc. Najczęstrze dolegliwości stawu kolanowego to: Uszkodzenia wiązadeł kolanowychUszkodzenia łąkotekKolano skoczkaZapalenie gęsiej stopkiUszkodzenia chrząstki w stawie kolanowymUszkodzenia chrząstki w stawie kolanowymBoczne przyparcie rzepkiKolano biegaczaZespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowegoZespół przeciążenia piszczeli, goleniRehabilitacja po endoprotezie stawu kolanowego USZKODZENIA WIĘZADEŁ KOLANOWYCH: NACIĄGNIĘCIA, NADERWANIA, ZERWANIA Do uszkodzenia więzadeł w stawie kolanowym dochodzi najczęściej podczas uprawiania sportów np. piłka nożna, koszykówka, hokej, jazda na nartach. Kolana podczas aktywności narażone są na działanie różnych sił i przeciążeń co cząstko prowadzi do urazów. Bardzo często uszkodzeniom ulega grube, szerokie więzadło MCL, które znajduje się po wewnętrznej stronie kolana. Mechanizm uszkodzenia polega na skręceniu i ucieczki kolana do wewnątrz. W przypadku uszkodzeń więzadła krzyżowego przedniego (ACL) bardzo często dochodzi jednocześnie do naruszenia pozostałych struktur tj. chrząstki stawowej, łąkotek, więzadeł wewnątrz i wokół stawu kolanowego. Wyróżniamy trzy stopniową klasyfikację, która pozwala nam oszacować stopień uszkodzenia więzadła. Mówimy wówczas o naciągnięciu więzadła, naderwaniu lub zerwaniu. Każde z nich ma poważne skutki dla funkcjonowania stawu kolanowego, bowiem prowadzi do niestabilności, czyli stanu gdzie chore kolano wykazuje nadmierną ruchomość, większą niż powinno to wynikać ze stanu fizjologicznego. Diagnostyka i rehabilitacja więzadła kolanowego Odpowiednio podjęte leczenie uszkodzonych więzadeł jest kwestią niezwykle istotną, bowiem zaniedbania te mogą mieć poważne konsekwencje dla całego kolana, polegające na pogłębianiu się urazu oraz uszkadzaniu pozostałych struktur np. chrząstki i łąkotki. Proces degeneracji z kolei może skutkować wystąpieniem zmian zwyrodnieniowych. Leczenie osteopatyczne odbywa się w oparciu o szczegółowy wywiad zdrowotny z pacjentem i badanie manualne. Należy uwzględnić także wiek i poziom aktywności badanego. Po zebraniu niezbędnych informacji zostaje ustalony indywidualny plan rehabilitacji, wykonanie odpowiednich techniki, (MET) techniki energizacji mięśni, oraz techniki równoważenia napięć więzadłowych, w celu przywrócenia równowagi napięciowej w obszarze dotkniętym dysfunkcją (BLT), techniki mięśniowo-powięziowe, igłoterapia sucha, kinesiology taping. USZKODZENIA ŁĄKOTEK Łąkotki są integralną częścią stawu kolanowego. Ich specyficzna budowa umożliwia dopasowanie się do powierzchni stawowej przez co uczestniczą w procesie absorpcji wstrząsów i stabilizacji kolana. Dodatkowo odpowiadają za właściwy rozkład obciążenia w kolanie oraz odpowiednie smarowanie i odżywianie. Niestety te ważne elementy naszych kolan są bardzo podatne na uleganie różnym urazom i uszkodzeniom. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku uprawiania sportu jako wynik licznych przeciążeń i mikrourazów na poziomie zgięciowo-skrętnym stawu bądź jako rezultat wypadku w którym pojawiają się duże siły oddziałujące na staw kolanowy np. komunikacyjnego . Za zniszczenia łąkotek odpowiadają także zaniedbania innych urazów kolan np. zerwanych więzadeł. Z wiekiem zmniejsza się unaczynienie oraz spada ilość komórek występujących w łąkotkach w związku z tym osoby starsze nawet jeśli nie są aktywne fizycznie są także narażone na ich uszkodzenia. Objawy uszkodzonej łąkotki Uszkodzeniu łąkotki towarzyszy silny ból, który nasila się podczas chodzenia i klękania. Ponadto w momencie urazu może być słyszalny charakterystyczny trzask w kolanie. Pojawia się również może obrzęk kolana, oraz trudności z poruszaniem. Chorzy doświadczają tzw. blokowania kolana w różnym zakresie ruchu lub ograniczenie ruchomości. Diagnostyka i rehabilitacja łąkotek Urazów w obrębie łąkotek nie należy bagatelizować, bowiem uszkodzona struktura będzie wykazywała tendencję do pogłębiania się np. pęknięcia. Dodatkowo zniszczony element będzie przemieszczał się w stawie, co może spowodować uszkadzanie powierzchni stawowych. Funkcjonowanie z uszkodzoną łąkotką negatywnie odbije się na stanie całego kolana. Kluczowe znaczenie ma fakt, że nie każde pęknięcie łąkotki jest takie samo. Przed podjęciem leczenia osteopatycznego należy dokładnie ocenić rodzaj i stopień urazu. Niezbędny w tym celu będzie szczegółowy wywiad z pacjentem oraz odpowiednio dobrane badanie palpacyjne. Pozwoli ono terapeucie odpowiednio ukierunkować plan rehabilitacji, a w razie konieczności pokierować w celu pogłębienia diagnostyki obrazowej celem wykluczenia/potwierdzenia konieczności interwencji chirurgicznej. Terapia osteopatyczna i manualna obejmuje normalizowanie napięcia mięśni w kończynie dolnej objętej urazem poprzez całą gamę technik tkanek miękkich oraz igłoterapii. Dodatkowo skupiamy się na pracy nad przywracaniem ruchów (cały staw jak również piętro łąkotek) oraz stabilizacji i wzmacniania i odżywiania uszkodzonych struktur. Aplikacja taśm kinesiology taping zapewnia odpowiednią stabilizację oraz usprawnia procesy gojenia. KOLANO SKOCZKA Kolejną patologią w obrębie stawu kolanowego jest schorzenie nazywane kolanem skoczka. Nieprawidłowość ta polega na uszkodzeniu więzadła właściwego rzepki w miejscu, w którym łączy się ono z rzepką i dotyka głównie osoby aktywne sportowo. Nieprawidłowość ta jest często bagatelizowana przez pacjentów i w wyniku zaniedbań problem się pogłębia, doprowadzając do dalszych degeneracji w obrębie stawu kolanowego. Brak odpowiedniego leczenia skutkuje przerodzeniem się pozornie niegroźnej dolegliwości w poważne stany przewlekłe i w konsekwencji staje się przyczyną zakończenia kariery sportowej wielu zawodników. Do głównych przyczyn występowania kolana skoczka zaliczyć można liczne przeciążenia, które w połączeniu z nieprawidłową biomechaniką kończyny i niewłaściwą stabilizacją centralną odpowiadają za występowanie choroby. Objawy kolana skoczka Typowe objawy kolan skoczka, których nie należy lekceważyć to: bóle podczas schodzenia ze stromej powierzchni, schodów; uczucie niepewności kolana; ból pod rzepką; ból nasilający się podczas treningów; Diagnostyka i rehabilitacja kolana skoczka Jeśli jesteś sportowcem lub osobą, której aktywność fizyczna opiera się na wykonywaniu wyskoków, lądowań oraz zmian kierunków biegu ( np. siatkarze, koszykarze, skoczkowie wzwyż) i/lub zauważyłeś niepokojące objawy nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Być może właśnie wystąpiło u Ciebie kolano skoczka, którego zlekceważenie może mieć katastrofalne skutki dla Twojej kariery lub normalnego funkcjonowania. Jedynie wizyta u specjalisty i odpowiednio dobrany program rehabilitacji może uchronić Cię przed tą przykrą wizją. Z dobrodziejstwa osteopatii korzysta wiele wybitnych sportowców, bowiem jest to metoda całkowicie integralna z harmonią całego ciała, w sferze zainteresowania której pozostaje nie tylko łagodzenie dolegliwości bólowych, ale skuteczne leczenie jego przyczyny. Gabinet OSTEO-MED oferuje porady fachowców z zakresu osteopatii, rehabilitacji, ortopedii oraz traumatologii, którzy specjalizują się z leczeniu dolegliwości występujących u sportowców i osób aktywnych fizycznie. Terapia skupia się na działaniu lokalnym: (MET), igłoterapia sucha, masaż poprzeczny, (BLT) balansowania więzadłowe, jak również działanie globalne: poprawa funkcjonowania pozostałych stawów, pracy w długich łańcuchach mięśniowo-powięziowych. ZAPALENIE GĘSIEJ STOPKI Nieprawidłowość polegająca na wystąpieniu stanu zapalnego przyczepu trzech mięśni ( krawiecki, smukły, półścięgnisty) to schorzenie, które głównie pojawia się u biegaczy, koszykarzy, pływaków oraz kolarzy. Przyczep owych mięśni swoim kształtem przypomina błonkę jaka występuje między palcami gęsi dlatego też choroba ta nazywana jest zapaleniem gęsiej stopki. Najczęstszą przyczyną zapalenia są liczne przeciążenia i przetrenowania, duża aktywność wyprostna kolana, brak lub niewłaściwa rozgrzewka oraz nieodpowiednie obuwie do ćwiczeń. Dodatkowo ryzyko zachorowania zwiększają niewyleczone uprzednie urazy w obrębie stawu kolanowego, niektóre choroby tj. cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, a także wady układu kostno–stawowego np. choroba Osgooda-Schlattera, koślawość kolan itp. Objawy zapalenia gęsiej stopki Typowe objawy dla zapalenia gęsiej stopki to ból, który umiejscawia się po wewnętrznej stronie kolana nasilający się przy próbie zgięcia lub wyprostowania kolana. Dolegliwościom tym towarzyszy obrzęk. USZKODZENIA CHRZĄSTKI W STAWIE KOLANOWYM W organizmie ludzkim wyróżniamy trzy rodzaje chrząstek: szklistą, włóknistą i sprężystą. Chrząstka szklista pokrywa powierzchnie stawowe i umożliwia poślizg kości względem siebie. Ponadto pełni funkcje ochronną dla kości oraz absorbuje wstrząsy podczas chodu, biegów, podskoków. Cechuje ją duża sprężystość oraz wytrzymałość. Brak unaczynienia tej struktury jednak powoduje bardzo znikomą możliwość odbudowy. Z uwagi na fakt, że substancje odżywcze przedostają się do chrząstki jedynie przez płyn stawowy warunki jej naprawy są znacznie gorsze. Czynniki inicjujące uszkodzenia chrząstki stawowej: powtarzające się urazy stawu; zaburzenia osi kończyny; powtarzające się mikrouszkodzenia chrząstki stawowej; powtarzające się przeciążenia stawu; niestabilności stawu mało aktywny tryb życia; otyłość. Rehabilitacja po leczeniu operacyjnym Generalnie przyjmuje się, że leczeniu operacyjnemu poddawane są uszkodzenia chrząstki stawu kolanowego w III i IV stopniu wg Outerbridge’a czyli: uszkodzenia sięgające głębokiej warstwy chrząstki ale nie dochodzące jeszcze do powierzchni kości oraz z widocznymi elementami kostnymi niepokrytymi chrząstką. Po leczeniu chirurgicznym przychodzi czas na rehabilitację stanowiącą niezbędny element leczenia pooperacyjnego. Program rehabilitacyjny wdrażany po zabiegach chirurgicznych podejmowany jest w celu zapewnienia warunków do regeneracji i naprawy chrząstki. W kolejnym etapie rehabilitacja ma za zadanie przywrócenie prawidłowego ruch w stawie kolanowym, a także wyrównanie ( i odzyskanie) siły mięśniowej. Leczeniu zachowawczemu najczęściej poddawane są uszkodzenia typu I i II wg Outerbridge/a czyli: chrząstka ma prawidłową powierzchnię jednak jest miękka ( I) oraz chrząstka traci swoją gładkość, uszkodzona jest warstwa powierzchniowa (II). W pierwszym etapie rehabilitacji terapeuta pracuje nad zniwelowaniem dolegliwości bólowych oraz obrzęku. W kolejnym etapie do programu rehabilitacyjnego wprowadzane są odpowiednie ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, celem których jest zapobieganie zanikom mięśniowym oraz utrzymanie właściwych zakresów ruchu w stawie. Następnie osteopata wprowadza ćwiczenia skierowanie na odzyskanie funkcji stawu kolanowego. USZKODZENIA CHRZĄSTKI W STAWIE KOLANOWYM W organizmie ludzkim wyróżniamy trzy rodzaje chrząstek: szklistą, włóknistą i sprężystą. Chrząstka szklista pokrywa powierzchnie stawowe i umożliwia poślizg kości względem siebie. Ponadto pełni funkcje ochronną dla kości oraz absorbuje wstrząsy podczas chodu, biegów, podskoków. Cechuje ją duża sprężystość oraz wytrzymałość. Brak unaczynienia tej struktury jednak powoduje bardzo znikomą możliwość odbudowy. Z uwagi na fakt, że substancje odżywcze przedostają się do chrząstki jedynie przez płyn stawowy warunki jej naprawy są znacznie gorsze. Czynniki inicjujące uszkodzenia chrząstki stawowej: powtarzające się urazy stawu; zaburzenia osi kończyny; powtarzające się mikrouszkodzenia chrząstki stawowej; powtarzające się przeciążenia stawu; niestabilności stawu mało aktywny tryb życia; otyłość. Rehabilitacja po leczeniu operacyjnym Generalnie przyjmuje się, że leczeniu operacyjnemu poddawane są uszkodzenia chrząstki stawu kolanowego w III i IV stopniu wg Outerbridge’a czyli: uszkodzenia sięgające głębokiej warstwy chrząstki ale nie dochodzące jeszcze do powierzchni kości oraz z widocznymi elementami kostnymi niepokrytymi chrząstką. Po leczeniu chirurgicznym przychodzi czas na rehabilitację stanowiącą niezbędny element leczenia pooperacyjnego. Program rehabilitacyjny wdrażany po zabiegach chirurgicznych podejmowany jest w celu zapewnienia warunków do regeneracji i naprawy chrząstki. W kolejnym etapie rehabilitacja ma za zadanie przywrócenie prawidłowego ruch w stawie kolanowym, a także wyrównanie ( i odzyskanie) siły mięśniowej. Leczeniu zachowawczemu najczęściej poddawane są uszkodzenia typu I i II wg Outerbridge/a czyli: chrząstka ma prawidłową powierzchnię jednak jest miękka ( I) oraz chrząstka traci swoją gładkość, uszkodzona jest warstwa powierzchniowa (II). W pierwszym etapie rehabilitacji terapeuta pracuje nad zniwelowaniem dolegliwości bólowych oraz obrzęku. W kolejnym etapie do programu rehabilitacyjnego wprowadzane są odpowiednie ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, celem których jest zapobieganie zanikom mięśniowym oraz utrzymanie właściwych zakresów ruchu w stawie. Następnie osteopata wprowadza ćwiczenia skierowanie na odzyskanie funkcji stawu kolanowego. BOCZNE PRZYPARCIE RZEPKI Rzepka jest największą trzeszczką w organizmie człowieka, zlokalizowana po przedniej stronie kolana. Pełni bardzo ważną rolę, bowiem ochrania staw przed urazami oraz zwiększa jego siłę wyprostną. Rzepka porusza się podczas każdego ruchu kolana przesuwając się w górę i w dół. Część tylna rzepki razem z kłykciami kości udowej tworzą staw rzepkowo-udowy. Podczas zginania i wyprostu kolana rzepka porusza się po bloczku kości udowej, co warunkuje prawidłową mechanikę stawu kolanowego. Nadmierne przyparcie rzepki do kłykcia bocznego nosi nazwę boczne przyparcie rzepki. Podczas ruchów kolana dochodzi do nadmiernego przesunięcia rzepki w boczną stronę i powstaje zaburzony „ tor” rzepki. Przyczyny bocznego przyparcia rzepki Nieprawidłowość ta może wynikać z dysbalansu mięśniowego co może mieć związek z osłabieniem mięśnia obszernego przyśrodkowego oraz nadmiernym napięciem bocznym struktur uda, a także uwarunkowań anatomicznych związanych z budową rzepki lub nasady dalszej kości udowej. Objawy bocznego przyparcia rzepki Pacjenci korzystający z rehabilitacji w centrum medycznym Osteo-Med najczęściej skarżą się na tkliwość w okolicy zewnętrznej części rzepki. Schorzenie objawia się także zmniejszeniem przesuwalności rzepki w stronę przyśrodkową. Dochodzi do ograniczenia ruchomości. Ze względu na obkurczenie troczków występuje również niemożność biernego uniesienia rzepki po stronie bocznej. Ponadto w okolicach rzepki mogą być odczuwalne dolegliwości bólowe o charakterze rozlanym. Rehabilitacja przyparcia bocznego rzepki W celu potwierdzenia przyparcia wykonuje się testy ruchomości rzepki jej ustawienia oraz analizy toru przesuwania podczas ruchu. W przypadku stwierdzenia tej dolegliwości proces rehabilitacji jest dwutorowy. Osteopata/fizjoterapeuta wykorzystując techniki terapii manualnej (MET, mięśniowo-powięziowe, BLT, mobilizacje i manipulacje), dry needling, taping rozluźnia mięśnie i struktury o wzmożonym napięciu, a odpowiednimi ćwiczeniami wzmacnia osłabione. KOLANO BIEGACZA To potoczna nazwa na dysfunkcję związaną ze stawem rzepkowo-udowym. W nomenklaturze medycznej schorzenie może nosić nazwę: zespół bólowy przedniego przedziału kolan, zespół rzepkowo-udowy czy z angielskiego PFPS. Schorzenie, jak sama nazwa sugeruje dotyczy głównie osób aktywnych fizycznie- w szczególności biegaczy długodystansowych, ale nie tylko. Niejednokrotnie z problemem borykają się kolarze, narciarze oraz piłkarze. Przyczyną występowania tzw. kolana biegacza mogą być różne patologie w obrębie stawu kolanowego. Podczas aktywności sportowch ( zwłaszcza wymagających aktywności zgięciowych) dochodzi do zjawiska przyparcia rzepki do kości udowej. Wówczas dochodzi do tzw. ciasnoty przedniej i podrażnienia i uszkodzenia struktur okołorzepkowych. Błona maziowa, która najczęściej ulega podrażnieniom może wklinować się pod rzepkę tworzą tym samym stan zapalny w stawie. Stałe podrażnianie skutkuje przerostem rzepki i wydzielaniem większej ilości płynu. Taka sytuacja znacząco ogranicza właściwe funkcjonowanie kolan oraz negatywnie wpływa na odżywianie chrząstki stawowej. Czynniki predysponujące do dolegliwości związanych z przednim przedziałem kolana to błędy treningowe, nieodpowiednio dobrana intensywność ćwiczeń, niewłaściwie dobrane obuwie, brak rozgrzewki, przetrenowania, a także brak regeneracji po treningu; koślawienie kolan, pronacja stopy; supinacja stopy osłabienie mięśnia obszernego przyśrodkowego względem m. obszernego bocznego; osłabienie mięśni czworobocznych oraz odwodzących udo; przykurcz określonych mięśni; słaba stabilizacja tułowia problemy z rzepką np. hipermobilność, boczne przyparcie Objawy kolana biegacza Pacjenci odwiedzający centrum rehabilitacji i osteopatii Osteo-Med najczęściej skarżą się na trudny do zlokalizowania, rozlany ból w okolicy rzepki, który to nasila się podczas aktywności fizycznej jak również zginaniu kolana (przysiady, wchodzenie, schodzenie ze schodów). Niejednokrotnie pacjenci zgłaszają dyskomfort podczas dłuższego siedzenia. Kolejnym objawem kolana biegacza może być uczucie blokowania kolana, choć nie u każdego pacjenta ono występuje. Funkcje kończyny zostają ograniczone. Rehabilitacja kolana biegacza Samodzielne rozpoznanie problemu nie należy do najprostszych z uwagi na fakt, że schorzenie daje wiele objawów, które odpowiadają innym problemom takim jak np. uraz łąkotki, zapalenie gęsiej stopki, zmęczeniowe złamanie rzepki. W tym celu najlepiej odwiedzić centrum rehabilitacji, gdzie fizjoterapeuta na podstawie odpowiednio przeprowadzonego badania klinicznego będzie w stanie potwierdzić diagnozę. Program rehabilitacji dobiera się indywidualnie do pacjenta. W celu szybkiego powrotu do formy sprzed urazu, stosuje się terapię manualna, suche igłowanie, tapin, ćwiczenia wzmacniające na osłabione struktury, rozciągające przykurczone mięśnie oraz ukierunkowane na poprawę stabilizacji tułowia i czucia głębokiego. ZESPÓŁ TARCIA PASMA BIODROWO-PISZCZELOWEGO Sportowcy, wykonując aktywności fizyczne bardzo często narażeni są na różnego rodzaju kontuzje oraz urazy. Nie ma większego znaczenia czy uprawiają sport zawodowo czy też amatorsko. Do wielu kontuzji dochodzi w skutek niepoprawnych wzorców ruchowych, złych nawyków, niewłaściwego doboru ćwiczeń, złej rozgrzewki. Do tego wszystkiego należy wspomnieć o zablokowaniach w ciele, które bardzo często uaktywniają się dopiero po intensywnym wysiłku fizycznym. Z tego też względu istotną rolę w szybkim powrocie do formy odgrywa odpowiednio dobrana rehabilitacja i osteopatia sportowa. Zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowego jest schorzeniem bardzo często występującym wśród osób aktywnych sportowo. Zespół ten występuje zarówno u amatorów biegania jak i zawodowców. Ponadto z problemem bardzo często borykają się kolarze, piłkarze, tancerze, sztangiści, tenisiści. Jako przyczynę problemu do niedawna uważano konflikt pasma biodrowo-piszczelowego i nadkłykcia bocznego kości udowej. Jak sądzono w momencie wykonywania zgięcia kolana z pozycji pełnego wyprostu pasmo przemiesza się do przodu i tyłu w stosunku do kłykcia powodując tym samym ocieranie się. Jednakże liczne badania potwierdziły, że zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowego nie jest spowodowany przemieszczaniem się pasma nad nadkłykciem. Główną przyczyną problemu jest jego dociskanie. Rehabilitacja sportowców z zespołem tarcia pasma biodrowo-piszczelowego Zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowego najczęściej objawia się piekącym, ostrym bólem w bocznym przedziale stawu kolanowego, wykazującym trudności do punktowej lokalizacji. Dolegliwości bólowe nasilają się podczas aktywności fizycznej oraz wchodzeniu po schodach, zaś ustępują w pozycji wyprostu kolan. Bardzo często pojawia się obrzęk i dochodzi do ograniczenia funkcji kończyny zajętej. W przypadku wystąpienia typowych dla zespołu pasma biodrowo-piszczelowego dolegliwości należy reagować jak najszybciej. Bagatelizowanie problemu zdecydowanie pogorszy sytuację i wydłuży proces powrotu do sprawności. Rehabilitacja sportowców z w/w problemem dobierana jest indywidualnie i w zależności od fazy, w której znajduje się pacjent. U sportowców można powodzeniem zastosować masaż głęboki, dry needling, techniki terapii manualnej, kinesiotaping oraz odpowiednio skomponowane ćwiczenia rehabilitacyjne. ZESPÓŁ PRZECIĄŻENIA PISZCZELI, GOLENI Kolejną dolegliwością typową dla sportowców jest zespół przeciążenia piszczeli. Najczęściej występuje u piłkarzy, koszykarzy tancerzy. Schorzenie polega na występowaniu dolegliwości bólowych w środkowej i dolnej okolicy goleni podczas wysiłku fizycznego i obciążenia. Do najczęstszych przyczyn występowania zespołu przeciążenia piszczeli zaliczamy: – W zależności od zlokalizowania objawów: przeciążenie mięśnia piszczelowego przedniego, przeciążenie mięśnia piszczelowego tylnego – mikrouszkodzenia przyczepów mięśni do kości i stan zapalny okostnej pokrywającej kość piszczelową. Rehabilitacja sportowców Centrum Rehabilitacji i Osteopatii Osteo- Med specjalizuje się w terapii dolegliwości bólowych narządu ruchu (i nie tylko), rehabilitacji pourazowej oraz pooperacyjnej. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że każdemu ze sportowców zależy na szybkim powrocie do sprawności fizycznej. Dlatego też oferujemy Państwu indywidualnie dobraną, skuteczną i bezpieczną rehabilitację zaraz po wystąpieniu kontuzji, urazu albo po przebytej operacji. Rehabilitacja sportowa dobierana jest w zależności od wielu czynników, do których należy rodzaj uprawianej aktywności, stopień uszkodzenia oraz rozległość problemu. Zapewniamy kompleksową opiekę medyczną: osteopatów rehabilitantów fizjoterapeutów ortopedów i traumatologów reumatologów. REHABILITACJA PO ENDOPROTEZIE STAWU KOLANOWEGO Endoproteza stawu kolanowego to operacja polegająca na wymianie całego stawu kolanowego, bądź jego elementów składowych na sztuczne. Bardzo często zabiegi podejmowane są z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów, którą w odniesieniu do kolana nazywamy gonartozą. Wyróżniamy zwyrodnienia pierwotne oraz wtórne. Do pierwszej grupy zaliczymy degeneracje kolan bez jednoznacznej przyczyny, podczas gdy wtórne obejmują sytuację, w której do zniszczenia stawu kolanowego przyczyniły się stany patologiczne np. choroba reumatologiczna, choroby neurologiczne, urazy. Przed zabiegiem endoplastyki stawu kolanowego wskazana jest tzw. rehabilitacja przedoperacyjna, która ma na celu przygotowanie pacjenta do planowanej operacji w celu zapewniania maksymalnie pozytywnego rezultatu podejmowanego zabiegu. Pomoc doświadczonego osteopaty/fizjoterapeuty jest również niezbędna po samej operacji. Rehabilitacja po endoprotezie stawu kolanowego zawiera specjalnie opracowany program powrotu do sprawności. Rehabilitacja ma na celu przygotować pacjenta do poruszania się o kulach oraz swobodnego chodzenia po zróżnicowanym podłożu. Osteopata wdraża ćwiczenia, których celem jest zwiększenie zakresu ruchów w stawie, poprawa stabilności stawu kolanowego oraz zwiększenie siły mięśni operowanej kończyny. Ponadto rehabilitacja po endoprotezie kolana wspomaga proces powrotu do codziennej aktywności fizycznej a także zmniejszenie lub też likwidację dolegliwości bólowych. Mając świadomość ograniczeń wynikających z zabiegu endoprotezy oferujemy Państwu również możliwość skorzystania rehabilitacji domowej. . Urazy stawów kolanowych to schorzenia, które dotykają przede wszystkim osób aktywnych fizycznie, a dokładniej uprawiających sport kontaktowy, piłka nożna, siatkówka, koszykówka. Głównymi objawami towarzyszącymi urazom są: ból, uczucie uciekania kolana czy obrzęk stawu kolanowego. Jak wygląda diagnostyka oraz leczenie urazów stawów kolanowych? Staw kolanowy jest jednym z największych i najbardziej skomplikowanych stawów w organizmie człowieka. Łączą się z nim trzy kości: udowa, piszczelowa oraz rzepka. Staw zapewnia dwie zupełnie różne właściwości – z jednej strony dużą ruchomość w wielu płaszczyznach a z drugiej stabilność. Ze względu na swoją specyfikę staw kolanowy jest szczególnie narażony na uszkodzenia. Urazy kolana występują coraz częściej i zawsze powinny być traktowane poważnie, gdyż ich leczenie należy do trudnych zadań i nie zawsze zapewnia pełny powrót do sprawności. Staw kolanowy - budowa Staw kolanowy łączy dwie duże kości długie: udową, piszczelową. Zobacz wideo: Operacja kolana - endoskopowa czy tradycyjna? Pokryte są one grubą warstwą chrząstki stawowej, która umożliwia swobodne przemieszczanie się kości między sobą. Pomiędzy kośćmi znajdują się dwie płytki z twardej, ale jednocześnie elastycznej chrząstki – tzw. łąkotki stawowe. Mają one wyjątkową odporność na urazy, dzięki idealnemu dopasowaniu do powierzchni stawowych. Pełnią rolę amortyzatora, dzięki nim przy zeskoku kości udowa i piszczelowa nie uderzają bezpośrednio o siebie. Wewnątrz stawu znajdują się bardzo silne pasma włókien wzajemnie się krzyżujących - tzw. więzadła krzyżowe. Ich zadaniem jest zapobieganie wysuwaniu kości piszczelowej do przodu lub do tyłu. Dzięki nim chód jest płynny, ekonomiczny i elementy składowe kolana nie ulegają przedwczesnemu zużyciu. Od wewnątrz staw wzmacnia więzadło poboczne przyśrodkowe, natomiast od zewnątrz więzadło poboczne boczne. Urazy stawów kolanowych - kogo dotykają najczęściej? Mimo że staw kolanowy jest największym i najbardziej wzmocnionym stawem człowieka, jego urazy stanowią od 15 do 30% wszystkich obrażeń ciała. Urazy te najczęściej dotyczą osób czynnie uprawiających sport, głównie sport kontaktowy: piłka nożna, siatkówka, koszykówka, piłka ręczna, hokej, tenis, bieganie, narciarstwo, snowboard. Uszkodzenia zwykle są wynikiem zderzenia graczy lub nadmiernych ruchów wykraczających poza fizjologiczny zakres. Staw kolanowy - najczęstsze urazy Do najczęstszych urazów stawu kolanowego należą: uszkodzenia więzadeł stawu, uszkodzenia łąkotek, uszkodzenia chrząstki stawowej. Są najczęściej wynikiem ruchów skrętnych. Najczęstszym typem urazu jest uderzenie kolana od strony zewnętrznej. Uszkodzeniu ulega głównie więzadło poboczne przyśrodkowe, czasem przy dużej sile urazu łąkotka przyśrodkowa oraz więzadła krzyżowe. Uderzenie stawu od strony wewnętrznej powoduje zerwanie więzadła pobocznego bocznego, oraz uszkodzenie więzadeł krzyżowych. Bardzo częsty jest także uraz skrętny bez kontaktu (narciarze, snowboardziści). Uszkodzeniu wtedy ulegają więzadła – najczęściej krzyżowe przednie oraz łąkotki – najczęściej przyśrodkowa. zdrowie Ból gardła przy przełykaniu – przyczyny, domowe sposoby Przeczytaj artykuł Urazy stawów kolanowych - powikłania Skutkiem uszkodzeń więzadeł stawu kolanowego często jest niestabilność kolana. Jest to stan, w którym kolano posiada nadmierną ruchomość w stosunku do normy. Liczba możliwych płaszczyzn, w których staw jest niestabilny zależy od siły urazu i od liczby zerwanych struktur więzadłowych. Lekarze wyróżniają niestabilności proste, gdy uszkodzeniu ulega jedno więzadło oraz złożone powstałe w wyniku uszkodzenia dwóch lub większej liczby więzadeł kolana. Często rozpoznanie niestabilności bezpośrednio po urazie jest niezwykle trudne. Spowodowane jest to dużą bolesnością, często występowaniem obrzęku lub krwiaka w kolanie. Nie rozpoznanie zaś uszkodzenia więzadeł często prowadzi do przewlekłej niestabilności kolana, a w dalszym etapie do wtórnych uszkodzeń pozostałych wewnętrznych struktur kolana. Objawy uszkodzenia więzadeł kolana: Ból – najsilniejszy i najważniejszy objaw, ale często bardzo mylny. Okazuje się, bowiem że im większe uszkodzenie struktur kolana, tym ból jest mniejszy (przerwanie włókien nerwowych). Ból zwykle nasila się przy próbie ruchu i obciążenia kolana. Trzask słyszalny w momencie urazu (najczęściej świadczy o uszkodzeniu więzadeł krzyżowych - uszkodzenie więzadeł pobocznych lub torebki stawowej nie daje efektu trzasku). Uczucie uciekania kolana - przy postawieniu stopy na nierównym terenie, lub przy uprawianiu sportu kolano "ucieka" powodując gwałtowny, najczęściej bardzo bolesny przeskok. Bolesność uciskowa w miejscu uszkodzenia (zwykle wyczuwana od zewnątrz lub od środka kolana – świadczy zazwyczaj o uszkodzeniu więzadła pobocznego). Obrzęk stawu kolanowego – krwawy wysięk świadczy zwykle o uszkodzeniu struktur wewnątrzstawowych – więzadeł krzyżowych lub torebki stawowej. Krwiak podskórny w miejscu urazu (siniak). Urazy stawów kolanowych - diagnostyka Po każdym urazie stawu kolanowego należy udać się do lekarza (najlepiej lekarza ortopedy lub chirurga). Należy szczegółowo powiedzieć lekarzowi o zdarzeniu, o ograniczeniach ruchu i ewentualnej niestabilności kolana oraz innych objawach. Lekarz dokładnie zbada staw oraz w zależności od wskazań wykona szereg dodatkowych badań: szczegółowe testy ruchowe, punkcja stawu, badanie RTG, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, usg stawu artroskopia stawu. Urazy stawów kolanowych - leczenie Postępowanie lecznicze zależy od bardzo wielu czynników, liczby uszkodzonych więzadeł, czy uszkodzenia są wewnątrz czy zewnątrzstawowe, a także od wieku, stopnia aktywności fizycznej pacjenta. W zależności od objawów i rodzaju uszkodzeń lekarz podejmuje różne decyzje terapeutyczne. Częściowe uszkodzenie więzadła pobocznego można leczyć zachowawczo przez unieruchomienie i odpowiednią rehabilitację. Pomocny jest ochraniacz na kolano z bocznymi wzmocnieniami zastępujący uszkodzone więzadła i zapobiegający urazom dodatkowym. Jednak w przypadku całkowitego rozerwania więzadło poboczne należy naprawić chirurgicznie. Uszkodzenie więzadeł krzyżowych - leczenie Całkiem inne podejście obowiązuje przy uszkodzeniach więzadeł krzyżowych, gdzie możliwość pierwotnej naprawy występuje sporadycznie. Najczęstszym leczeniem niestabilności kolana wynikającej z uszkodzenia więzadeł krzyżowych - jest odtworzenie więzadła, czyli jego rekonstrukcja. W ramach NFZ przeprowadzenie operacji rekonstrukcji jest możliwe, lecz wiąże się z długim oczekiwaniem w kolejce. Tymczasem zabieg jest niezbędny dla sportowców oraz osób młodych z dużą potrzebą ruchu. W prywatnych klinikach cena rekonstrukcji więzadeł krzyżowych waha się pomiędzy 11-15 tysięcy złotych. Zabieg przeprowadza się zazwyczaj dwuetapowo. Pierwszym jest badanie artroskopowe, którego celem jest rewizja stawu oraz usunięcie zerwanego więzadła (szczegółowy opis zabiegu poniżej). Drugim etapem jest zastąpienie zerwanego więzadła elementem zastępczym. Urazy stawów kolanowych - rekonstrukcja więzadeł W większości przypadków używa się naturalnych materiałów biologicznych pobranych z ciała operowanego pacjenta (zazwyczaj fragmentu ścięgna mięśnia czterogłowego uda lub więzadła rzepkowego). Rzadziej ortopedzi stosują materiały biologiczne pobrane ze zwłok lub materiały sztuczne. Pobrany materiał po odpowiednim przygotowaniu za pomocą specjalnych śrub przymocowuje się do kości. Śruby te są wykonane z tytanu lub materiału biowchłanialnego. Pierwsze należy usunąć po upływie około 2 lat od operacji, drugie ulegają całkowitemu rozpuszczeniu w organizmie. Hospitalizacja związana z zabiegiem trwa zazwyczaj około 5-7 dni. Po zabiegu kończynę unieruchamia się w opatrunku gipsowym na kilka tygodni. Już w pierwszej dobie po operacji rozpoczyna się rehabilitacja stawu. Początkowo polega ona na wielokrotnym napinaniu odpowiednich mięśni poprzez np. unoszenie i opuszczanie kończyny czy pracę ze specjalną piłką. Z biegiem czasu program rehabilitacji rozszerza się na ćwiczenia na rowerku, zajęcia na basenie, ćwiczenia ze specjalna gumą (tzw. taśma theraband). Tylko zajęcia prowadzone przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę gwarantują powrót sprawność kolana. Po około 3 miesiącach od zabiegu pacjent wraca do codziennej umiarkowanej aktywności. Uprawianie czynnego sportu jest możliwe po upływie minimum 12 miesięcy od przeszczepu. Rekonstrukcja więzadeł stawu kolanowego - skuteczność Szacuję się, że zabieg rekonstrukcji więzadeł stawu kolanowego ma około 90% skuteczności. Duże znaczenie ma tutaj stan ogólny stawu kolanowego i inne kontuzje, które mogły towarzyszyć zerwaniu więzadła krzyżowego, np.: uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej, uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego. Sportowcy zazwyczaj wracają do czynnego uprawiania swoich dyscyplin, lecz choroba ma tendencję do nawracania. Łąkotka - co to jest? Łąkotki są to struktury zbudowane z tkanki chrzęstno włóknistej o kształcie miseczek. Łąkotka boczna jest nieco ruchoma i poddająca się ruchom stawu, przez co jest mniej podatna na urazy. Łąkotka przyśrodkowa jest natomiast mało ruchoma i bardziej narażona na urazy przeciążeniowe. Łąkotki ulegają uszkodzenia głównie przez dwa typy urazów: Urazy skrętne kolana, które są najczęściej występującym typem urazów. Zdarzają się głównie w sportach kontaktowych oraz narciarstwie. Zazwyczaj uszkodzenie łąkotki jest połączone z uszkodzeniem więzadeł kolana i chrząstki stawowej. Urazy przeciążeniowe w których uszkodzenie łąkotki jest skutkiem powtarzających się przeciążeń stawu oraz mikrourazów. Często dotyczy biegaczy oraz skoczków. Uszkodzenie łąkotek stawowych - objawy i leczenie Objawy uszkodzenia łąkotek stawowych są takie same jak w przypadku wcześniej omówionych więzadeł. Izolowane uszkodzenie łąkotki należy do rzadkości, najczęściej współistnieje z uszkodzeniami innych struktur stawu. Niemniej jednak zdarzają się uszkodzenia łąkotek bez wyraźnego urazu stawu kolanowego. Leczenie uszkodzonych łąkotek kolana jest głównie chirurgicznie. Obecnie wszystkie zabiegi na łąkotkach wykonuje się artroskopowo. Artroskopia jest metodą mało inwazyjną polegającą na wprowadzeniu do wnętrza stawu kamery wraz z układem optycznym oraz mikronarzędzi. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu, głownie podpajeczynówkowym. Polega on na wykonaniu dwóch symetrycznych otworów tuż pod rzepką. Przez jeden z nich wprowadza się kamerę, a przez drugi narzędzia chirurgiczne. Staw wypełnia się płynem fizjologicznym. Umiejętnie wykonana artroskopia daje dużo lepsze możliwości obserwacji struktur stawu kolanowego niż wcześniej stosowane duże zabiegi operacyjne. Umożliwia również dużo większą precyzję w trakcie operacji. Operacje wykonywane na łąkotkach obejmują: częściowe usunięcie uszkodzonej łąkotki, zeszycie łąkotki przy użyciu wchłanianych szwów, przeszczep, proteza łąkotki. Decyzję, co do rodzaju zabiegu podejmuje lekarz po szczegółowej analizie wszystkich czynników. Urazy stawów kolanowych - ile trwa powrót do uprawiania sportu? Po zabiegu na łąkotkach stawu kolanowego unieruchomienie stosuje się na 3-4 tyg. W czasie leczenia przez pierwsze 2 tygodnie nie należy obciążać kończyny. Pierwsze przysiady można wykonać dopiero po upływie 3 miesięcy. Zaleca się, aby do aktywności sportowej wrócić nie wcześniej niż po 4 miesiącach od zabiegu. Po zabiegu naprawy łąkotki wskazane jest oszczędzanie kończyny do 12 miesięcy po zabiegu. Przez jakiś czas może pojawiać się ból podczas obciążania kończyny lub wysięk w stawie po treningu. Z reguły mija po zmniejszeniu obciążeń treningowych. Jak każdy uraz kolana kontuzje łąkotek mają tendencję do nawracania. Dlatego niezwykle ważne jest dostosowywanie obciążeń kolana do stopnia regeneracji pozabiegowej. Urazy stawów kolanowych - rehabilitacja Po zabiegach operacyjnych należy dążyć do jak najszybszej rehabilitacji stawu. Fizjoterapia stosowana w czasie rekonwalescencji ma za zadanie zapobiec zrostom w stawie, wzmocnić siłę mięśni, a także poprawić zakres ruchomości. Fizjoterapeuci stosują między innymi: ćwiczenia na niestabilnym podłożu, ćwiczenia z taśmami elastycznymi, metodę PNF. Z zabiegów fizykoterapii stosuje się: magnetotron, terapuls, ultradźwięki, prądy, laseroterapię Zabiegi te zmniejszają uczucie bólu, sprzyjają szybszej regeneracji uszkodzeń oraz resorpcji wysięków. Nie ma określonego standardu fizjoterapii po uszkodzeniu łąkotek, ponieważ podejście do każdego przypadku jest indywidualne. Chrząstka - co to jest? Chrząstka jest tkanką, która otacza kość w obrębie stawu i zapobiega tarciu powierzchni stawowych o siebie. Uszkodzenie chrząstki stawowej zwykle współistnieje z uszkodzeniami więzadeł lub łąkotek stawu kolanowego. Występuje także w złamaniach śródstawowych oraz stłuczeniach kolana. Jednym z najważniejszych czynników sprzyjających uszkodzeniu chrząstki jest nadwaga. Do najczęstszych chorób chrząstki należy chonodromalacja, czyli rozmiękanie chrząstki. Zwykle dotyczy okolicy podrzepkowej i prowadzi do stopniowej destrukcji chrząstki. Niestety jest ona tkanką bez właściwości regeneracyjnych, więc raz uszkodzona wypełnia się blizną łącznotkankową. Chrząstka nie posiada także właściwości gojenia, gdyż nie ma własnych naczyń. Uszkodzenia chrząstki stawowej - leczenie Leczenie uszkodzeń chrząstki stawowej stawu kolanowego jest zarówno zachowawcze, jak i operacyjne. Niezwykle ważne jest skorygowanie osi kończyny i uszkodzeń towarzyszących prowadzących do destrukcji chrząstki (uszkodzenia łąkotki, więzadeł krzyżowych, koślawość lub szpotawość kolana) oraz likwidacja nadmiernego nacisku na chrząstkę. Właściwa rehabilitacja i leczenie odżywcze może uchronić przed potrzebą interwencji chirurgicznej. Wśród farmaceutyków stosuje się leki stymulujące skład płynu stawowego, wspomagające metabolizm chrząstki (np. kwas hialuronowy) czy wzbogacające warstwę podchrzęstną (siarczan glukozaminy). Uszkodzenia chrząstki stawowej - zabieg chirurgiczny Jeżeli leczenie zachowawcze jest nieskuteczne ostatecznością jest zabieg chirurgiczny. Wśród zabiegów stosuje się takie techniki jak: mikrozłamania warstwy podchrzęstnej kości – są to metody pobudzające ukrwioną warstwę podchrzęstną kości do wypełniania ubytków przez tkankę bliznowatą, ale zbliżoną nieco jakością do prawidłowej tkanki chrzęstnej; przeszczepy kostno-chrzęstne; hodowle chondrocytów (komórek chrząstki) a następnie ich transplantacja w miejsce uszkodzenia; abrazja - usunięcie powierzchownej zniszczonej części chrząstki; osteotomie korekcyjne - zabieg ten polega na przecięciu kości i zespoleniu jej w nowym ustawieniu, ze zmianą osi obciążania powierzchni stawowej; endoproteza stawu kolanowego – leczenie ostateczne polegające na wymianie uszkodzonego stawu na protezę. Urazy stawów kolanowych - domowe sposoby leczenia Podczas leczenia schorzeń, lekkich kontuzji kolana czy nawet poważnego uszkodzenia łąkotek możemy się wspomóc niektórymi tradycyjnymi metodami terapii. Należy jednak pamiętać, że nigdy nie mogą one zastąpić wizyty u lekarza i wskazanej przez niego metody leczenia. Zawsze też należy skonsultować z lekarzem czy dana metoda może być stosowana łącznie z tradycyjną formą leczenia. Metody te działają jedynie wspomagająco i jako takie dają dobre efekty. Domowe leczenie urazów kolana da się podzielić na farmakologiczne i naturalne. Leczenie farmakologiczne: tabletki doustne (przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne) - nie należy ich znacznie nadużywać, gdyż mogą prowadzić do powikłań, zapalenia błony śluzowej żołądka; maści i żele stosowane miejscowo; środki służące do przygotowania roztworów przeciwobrzękowych. Leczenie naturalne: polewanie zimną wodą; okłady z lodu; okłady z liści kapusty; okłady z roztworu wody i octu; okłady z żywokostu lekarskiego; okłady z liści "babki". Czytaj też: Wady stawów kolanowych Rehabilitacja po operacyjnej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego Rwa udowa - ćwiczenia, objawy, leczenie Zwyrodnienie stawu kolanowego: objawy, leczenie i operacja Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie! Nie ma chyba człowieka, który w przeciągu swojego życia chodź raz nie skarżył się na bóle kolan. Dolegliwości stawów kolanowych są jedną z najpopularniejszych chorób cywilizacyjnych i należą do grupy 10 chorób, które powodują największą niepełnosprawność. W chorobie zwyrodnieniowej kolan nadmiernym procesom degeneracyjnym ulega chrząstka stawowa. Procesy degeneracji chrząstki przeważają nad procesami syntezy, dlatego dochodzi do powolnego ścierania się chrząstki stawowej i wytwarzania się osteofitów (wyrośli kostnych). Ponadto dochodzi do tworzenia się procesu zapalnego błony maziowej i tkanek okołostawowych, co w konsekwencji prowadzi do ograniczenia zakresu ruchomości i pojawienia się dolegliwości bólowych. Według badań na chorobę zwyrodnieniową stawów cierpi około 2 mln Polaków, Choroba dotyczy około 30% osób w wieku 45-64 lata, natomiast jeżeli chodzi o osoby starsze niż 65 lat to zestawienie procentowe sięga 60%, a osoby powyżej 75 roku życia, to już astronomiczna liczba 80% społeczeństwa. Kobiety przeważają, jeżeli chodzi o występowanie choroby zwyrodnieniowej stawów. Kiedyś uważano, że do zwyrodnienia stawów dochodzi na drodze naturalnego procesu starzenia się organizmu, niestety istnieje jednak wiele przypadków występowania tego schorzenia już po 40 roku życia. Trochę o anatomii w przypadku zwyrodnień kolana Staw kolanowy ma bardzo złożoną budowę, dlatego, że z jednej strony musi być bardzo elastyczny, a z drugiej bardzo stabilny aby umożliwiać codzienną lokomocję. Tak naprawdę w obrębie kolana mamy trzy stawy. Staw rzepkowo-udowy (połączenie rzepki z kością udową), staw piszczelowo-udowy (połączenie kości udowej z kością piszczelową) oraz staw piszczelowo-strzałkowy bliższy (połączenie dwóch kości podudzia). Ten artykuł dotyczy najważniejszego stawu z całej trójki a mianowicie stawu piszczelowo-udowego. Aby ruch w stawie przebiegał sprawnie, niezbędne jest współgranie wielu struktur anatomicznych. Więzadła i torebka stawowa odpowiadają za to aby staw był stabilny i nie wykraczał po za fizjologiczny zakres ruchomości. Kolejnym ważnym elementem stawu są łąkotki, zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej odpowiadają za prawidłową prace kolana po przez dopasowanie do siebie powierzchni stawowych między kością piszczelową a kością udową, umożliwiają także niewielkie ruchy obrotowe. Czynnymi stabilizatorami stawu są oczywiście mięśnie. Ważne jest aby pomiędzy mięśniami otaczającymi staw istniał balans, napięcie musi być zrównoważone. Jeżeli jest przewaga napięcia jednej grupy mięśniowej to może dojść do zaburzenia biomechaniki, a to z kolei przyczynia się do szybszego zużywania struktur stawowych. Do najważniejszych mięśni oddziałujących na staw kolanowy należą – mięsień czworogłowy uda i jego antagoniści czyli grupa kulszowo goleniowa (znajdująca się z tyłu uda), w której skład wchodzą mięsień dwugłowy uda, półbłoniasty i półścięgnisty. Te dwie grupy mięśniowe są odpowiedzialne za ruchy wyprostu i zgięcia. Kluczową strukturą w przypadku choroby zwyrodnieniowej jest chrząstka stawowa. Ta skomplikowana struktura występująca na powierzchniach stawowych kości posiada liczne funkcję, bardzo ważne dla prawidłowej biomechaniki w kontekście przenoszenia sił i ochrony stawów. Do najważniejszych funkcji chrząstki stawowej należy zapewnianie jak najmniejszego tarcia w stawie oraz rozkładanie obciążeń. Niestety chrząstka ma ograniczone możliwości odżywiania. Do chrząstki nie dochodzą tętnice, nie ma w niej naczyń limfatycznych. Odżywiana jest ona w głównym stopniu przez płyn stawowy jak i w mniejszym stopniu dzięki substancjom pokarmowym z kości. Budowa i funkcja chrząstki nie pozwala na proces gojenia bądź regeneracji. Żywotność komórek chrząstki szklistej znajdujących się głęboko w tkance, zwanych chondrocytami wraz z wiekiem jak i rozwojem tkanki spada. W wyniku tego procesu komórki te ulegają degradacji, a to pogarsza ich mechaniczne właściwości. Niewielkie zdolności regeneracyjne wykazywane przez chrząstkę szklistą, doprowadzają do sytuacji, gdzie w miejscu uszkodzenia zostaje ona zastępowana chrząstką włóknistą, która posiada gorsze własności biomechaniczne. Wtedy to podchrzęstna warstwa kostna przenosi obciążenia (stąd wynika ból, bo tkanka podchrzęstna jest unerwiona w przeciwieństwie do chrząstki szklistej) a zarazem ulega pogrubieniu. Choroba zwyrodnieniowa obejmuje wszystkie struktury, które tworzą staw: podchrzęstną warstwę kości, torebkę stawową, więzadła oraz mięśnie. W wyniku zmian zwyrodnieniowych kości budujące staw ulegają deformacji. Ich struktura staje się nierówna, tworzą się wyrośla kostne (osteofity), dochodzi do zwapnień w obrębie więzadeł, torebki stawowej oraz mięśni. Ponadto dochodzi do zmiany ustawienia osi stawu kolanowego, co wpływa na dalszy wzrost przeciążeń. Całkowite zahamowanie procesu zwyrodnieniowego nie jest możliwe, natomiast leczenie zachowawcze może złagodzić objawy i spowolnić proces niszczenia stawu. Objawy choroby zwyrodnieniowej kolana Zazwyczaj głównym objawem zwyrodnienia kolana (stawu kolanowego) jest ból, który świadczy o znacznej degeneraci stawu. Ból najczęściej jest zlokalizowany na wysokości szpary stawowej (jest to miejsce w którym dochodzi do ruchu w stawie). Najczęściej objawy dotyczą tylko przyśrodkowej lub bocznej części stawu. Jednakże, w przypadku zaawansowanych zmian objawy mogą dotyczyć obydwu przedziałów, przedniej i tylnej części stawu oraz mogą promieniować w kierunku stopy lub początkowym etapie choroby objawy pojawiają się po dłuższym obciążeniu stawu. Głównie chodzi tu o pozycję stojącą, chodzenie (szczególnie po nierównym podłożu i po schodach). Z czasem objawy pojawiają się nawet w spoczynku. W przypadku choroby zwyrodnieniowej charakterystycznym objawem jest bolesna sztywność stawowa odczuwalna po dłuższym siedzeniu lub po nocy. Często ruch łagodzi objawy. Przy bardzo dużej degeneracji stawu objawy mogą pojawiać się w nocy albo przy nawet delikatnym ruchu w stawie. Do tego dochodzi ograniczenie zakresu ruchomości (szczególnie krańcowego ruchu zgięcia i wyprostu), różnego rodzaju trzaski podczas ruchu, obrzęk i ocieplenie stawu po wysiłku fizycznym. Do objawów należy także zanik mięśni (szczególnie mięśnia czworogłowego), co odczuwalne będzie np. podczas wchodzenia lub schodzenia ze schodów. Przyczyny postępowania zwyrodnień kolana Jest bardzo wiele czynników, które wpływają na powolne uszkodzenia chrząstki stawowej. Do przyczyn w pierwszej kolejności możemy zaliczyć nadwagę i otyłość. Redukcja wagi w znacznym stopniu zmniejsza obciążenie stawów a przez to spowalnia uszkodzenie chrząstki. Czynnikiem, który bardzo mocno wpływa na powstanie zwyrodnienia kolana jest asymetria obciążania obydwu kończyn dolnych. W przypadku skoliozy (skrzywienia kręgosłupa) lub asymetrii ustawienia miednicy często ciężar ciała przesuwa się na jedną stronę. W takim przypadku podczas stania i chodzenia jeden staw kolanowy jest poddany znacznym większym obciążeniom niż drugi. To samo dotyczy pracy zawodowej, w której często dochodzi do przenoszenia ciężaru ciała tylko na jedną stronę. Asymetria obciążenia stawu kolanowego to również kolana koślawe (stawy kolanowe uciekają do środka, tworząc literę X) oraz szpotawe (kolana uciekają do boku, tworząc literę O). W obydwu sytuacjach dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia torebki stawowej i struktur więzadłowych po jednej stronie stawu a bardzo mocnego obciążeniem chrząstki stawowej i łąkotki pod drugiej. Ta sama sytuacja dotyczy nadmiernych przeprostów w stawie kolanowym gdzie bardzo mocno obciążony jest przedni przedział stawu. O dziwo do tego typu przeciążeń dochodzi nawet u osób szczupłych. Kolejnym czynnikiem, który ma wpływ na powstanie zwyrodnienia stawu kolanowego jest osłabienie mięśni stabilizujących staw kolanowy. W przypadku stabilizacji mięśniowej ważny jest prawidłowy balans pomiędzy grupami o przeciwnej funkcji. Tak by zbyt duża siła i masa mięśniowa którejś z grup nie powodowała zaburzenia prawidłowej osi obciążenia w stawie. Ponadto słaba stabilizacja stawu w przypadku dużych przeciążeń sprzyja degeneracji chrząstki. Praca zawodowa może mieć również ogromny wpływ na zużywanie się chrząstki stawowej. Jednostajna pozycja klęczące, siad na piętach, chodzenie po schodach lub podnoszenie ciężkich przedmiotów, to czynniki, które będą wpływać na przyspieszone zużycie stawu. Jednym z ostatnich czynników, który wpływa na rozwój choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego jest sport. Wśród dyscyplin, które wpływają na przeciążenie kolan zaliczamy: podnoszenie ciężarów, sporty walki, bieganie, sporty ekstremalne. Wiąże się to przede wszystkim z powtarzającymi się przeciążeniami, dużym obciążeniem treningowym, duża intensywnością zawodów oraz licznymi urazami. Ponadto szybsze zużycie chrząstki stawowej ma miejsce w wielu stanach pourazowych. Zarówno złamania, skręcenia, naderwania w obrębie kończyn dolnych wpływają na zmianę biomechaniki działania stawu co po latach mogą skutkować wcześniejszymi zmianami zwyrodnieniowymi. Zwyrodnienie stawu kolanowego to również efekt wielu chorób układowych tj: Rzs (reumatoidalne zapalenie stawów), borelioza, artropatie, zapalania bakteryjne. Diagnostyka Rozpoczęcie diagnostyki przez lekarza lub fizjoterapeutę będzie polegało na ocenie: testów ruchomości, lokalizacji bólu oraz siły mięśniowej. Istotna będzie także ocena stawu biodrowego, skokowego oraz osi kończyn dolnych. Jeśli chodzi o diagnostykę obrazową konieczne będzie badanie RTG. Wykonuję się je aby ocenić staw pod kątem zwężenia szpary stawowej, sklerotyzacji podchrzęstnej kości, torbieli oraz występowania osteofitów (wyrośla kostne). Lekarz może uzupełnić diagnostykę w wybranych przypadkach kierując pacjenta na MR (Rezonans magnetyczny), TK (Tomografię komputerową) lub USG. Diagnostyka różnicowa Chorobę zwyrodnieniową kolana należy zróżnicować z innymi dysfunkcjami. Jest wiele schorzeń, u których można zaobserwować podobne objawy do tych występujących w gonartrozie, dlatego niezbędne jest bardzo dokładne badanie. Takie postępowanie jest niezbędne by odróżnić objawy od przyczyn, co jest niezmiernie ważne dla strategii leczenia. Choroby z podobnymi objawami to: łuszczycowe zapalenie stawów, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), dna moczanowa, reumatyzm tkanek miękkich, artropatia z odkładaniem soli wapnia, zakażenie stawu, nowotwory. Leczenie zwyrodnień kolan Leczenie choroby zwyrodnieniowej powinno być zawsze indywidualne do przebiegu choroby pacjenta, czynników ryzyka oraz schorzeń współistniejących. Podczas procesu leczenia istotnych jest wiele czynników. Proces rehabilitacji powinien się rozpocząć od rozluźniania napięć mięśniowo-powięziowych w obrębie uda oraz podudzia. Przyspieszy to proces regeneracji tkanek poprawi krążenie oraz mobilność stawu kolanowego. W chorobie zwyrodnieniowej bardzo często dochodzi do ograniczenia ruchomości stawowej. Dlatego kolejnym etapem rehabilitacji są ćwiczenia, które poprawiają zakres ruchomości stawu. Pomocne mogą być również techniki terapii manualnej, które wpłyną na poprawę ruchomości torebki stawowej oraz pozostałych tkanek okołostawowych. W celu odżywienia powierzchni stawowych istotny jest ruch, w przypadku stawu kolanowego wskazana jest jazda na rowerze stacjonarnym. Jeśli podczas kręcenia dolegliwości bólowe nie wzrastają to warto rozpocząć kręcenie od kilku minut dziennie. Jeśli objawy nie będą się zwiększać to można wydłużać czas kręcenia do kilkudziesięciu minut dziennie. Ruch będzie powodował stymulacje stawu do produkcji mazi stawowej, która jest kluczowa w chorobie zwyrodnieniowej. Najważniejsze, że podczas tego typu aktywności nie dochodzi do znacznego obciążenia stawu, bo cały ciężar spoczywa na siodełku a nie na stopach. Ważna jest również modyfikacja aktywności fizycznej. Zamiast aktywności powodujących duże obciążenia stawu, tj. długie marsze czy ćwiczenia w pozycji stojącej można spróbować wykonywać aktywności, które w mniejszym stopniu będą obciążać stawy. Do tego typu aktywności możemy zaliczyć: pływanie, jazdę na rowerze, ćwiczenia w pozycji siedzącej lub leżącej. Jednym z czynników, który może znacznie przyczynić się do redukcji obciążeń stawu jest powrót do optymalnej wagi. Zrzucenie nawet kilku kilogramów powoduje już istotne zmniejszenie obciążenia stawu. Uzupełnieniem procesu rehabilitacji w stanach ostrych może być leczenie przeciwzapalne i przeciwbólowe za pomocą leków doustnych, maści oraz iniekcji dostawowych. W mniej zaawansowanych przypadkach lekarz może zaproponować iniekcje do stawowe oparte na kwasie hialuronowym. Fizykoterapia Fizykoterapia w przypadku zwyrodnienia kolana ma główne zastosowanie w stanie ostrych dolegliwości bólowych. Ma działanie wspomagające po przez poprawę ukrwienia stawu, zmniejszenie stanu zapalnego i redukcję dolegliwości bólowych. W stanie przewlekłym pomocne mogą być okłady borowinowe, parafinowe lub lampa sollux (wpłyną na poprawę ukrwienia stawu i rozluźnienie tkanek miękkich przed ćwiczeniami). W stanie ostrym (duży ból i stan zapalny) wykorzystuje się krioterapię. Korzystne może być także działanie: magnetoterapii, laseroterapii, elektroterapii lub ultradźwięków. Zabieg operacyjny W przypadku bardziej zaawansowanych zmian kiedy wyczerpały się możliwości leczenia zachowawczego niezbędna może się okazać operacja. Rodzaj zabiegu będzie zależał w dużej mierze od funkcji stawu i zmian obecnych w diagnostyce obrazowej. Jeśli zmiany nie są zaawansowane to lekarz może zdecydować się na artroskopię za pomocą, której można oczyścić zniszczoną chrząstkę i usunąć inne uszkodzenia. Artroskopia niesie dużo mniejsze powikłania w porównaniu do operacji na otwartym kolanie, lecz nie zawsze jest możliwa. Innym zabiegiem jest endoprotezoplastyka gdzie dochodzi do wymiany stawu (usunięcie fragmentów kości, które są zastąpione metalowymi komponentami). Endoprotezoplastyka może być częściowa lub całkowita. W przypadku endoprotezoplastyki częściowej wymieniana jest boczna lub przyśrodkowa część stawu. Jednak w większości przypadków dochodzi do całkowitej wymiany stawu. Przebieg rehabilitacji po zabiegu będzie zawsze indywidualny ponieważ zależy od wielu czynników. Decyzje o doborze ćwiczeń i momencie obciążania stawu powinni wspólnie podejmować lekarz wraz z fizjoterapeutą. Głównymi celami będzie poprawa ruchomości, siły i stabilności stawowej. Ważna będzie praca nad prawidłowym wzorcem chodu. Zaopatrzenie ortopedyczne – zobacz jaki sprzęt polecam do ćwiczeń i rehabilitacji? Kliknij w link i zajrzyj do naszego Sklepu!W przypadku znacznych dolegliwości bólowych w celu odciążenia stawu zastosować można kule, balkonik lub kije do nordic walking. Powinno się je trzymać w ręce przeciwległej do kończyny chorej. W wyborze pomocy do chodzenia powinien pomóc fizjoterapeuta, który oceni wzorzec chodu. Przy niewielkich zmianach pomocne mogą być także żelowe wkładki do butów dla większej amortyzacji podczas stabilizację oraz unieruchomienie bolesnego stawu może zapewnić orteza stawu kolanowego. Wpłynie ona na ograniczenie bolesności w stanie ostrym oraz zwiększy stabilność podczas chodzenia po nierównościach. W przypadku ortezy należy pamiętać, że może ona być zakładana tylko w przypadku zaostrzenia dolegliwości maksymalnie przez kilka godzin dziennie. Noszenie jej codziennie przez dłuższy czas wpłynie na osłabienie siły mięśniowej i pogorszenie funkcji pomyśleć również o wygodnym obuwiu ortopedycznym. Obecnie wiele firm produkuje ładne buty wykonane z najlepszych materiałów o doskonałym komforcie i dobrej amortyzacji podczas chodzenia. W przypadku rehabilitacji bardzo przydatne są różnego rodzaju gumy i taśmy, piłki, krążki sensomotoryczne oraz mata do ćwiczeń. Pomocny może być również rotor. Rokowania w chorobie zwyrodnieniowej kolan W przypadku zwyrodnienia stawu kolanowego rokowania są zależne od stopnia zniszczenia stawu, czasu trwania choroby, masy ciała oraz stanu pozostałych stawów kończyn dolnych. Na początkowych etapach choroby dobra terapia i stosowanie się do zaleceń fizjoterapeuty może znacznie załagodzić dolegliwości. Przy znacznie uszkodzonym stawie rehabilitacja ma ograniczone działanie, docelowym wyjściem będzie zabieg operacyjny. Zachęcam do komentowania i zadawania pytań pod artykułem!Przemek Jureczko Świat Rehabilitacji – Kompleksowa Pomoc w Jednym Miejscu! Jestem fizjoterapeutą i propagatorem zdrowego stylu życia. Moim celem nr 1 jest powrót pacjentów do sprawności. Pisząc i nagrywając dla Was materiały staram się wskazać właściwą drogę do zdrowia i pokazać ile zależy od Ciebie! Zwyrodnienie stawów kolanowych (gonartroza) dotyka co piątego Europejczyka. Specjaliści szacują, że tylko około 40 procent zwyrodnień stawów kolanowych jest następstwem starzenia się organizmu. W pozostałych 60 procentach przypadków zwyrodnienie kolana to skutek przeciążenia, kontuzji i urazów. Jest to cena jaką płacimy za nasz styl życia. Jak przebiega leczenie zwyrodnienia stawów kolanowych? Budowa kolana Staw kolanowy łączy dolny koniec kości udowej z górnym końcem piszczeli. Jest tylko częściowo otoczony torebką stawową. Jego stabilność zależy od siły więzadeł. Spis treściPrzyczyny zwyrodnienia kolana. Co może niszczyć staw kolanowy?Zwyrodnienie stawu kolanowego: objawyJak odciążyć zwyrodniałe stawy kolanowe i zmniejszyć ból kolan?Zaawansowane zwyrodnienie stawu kolanowegoZwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzone więzadłaZwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzenie łąkotkiLeczenie zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowychGonartroza i endoproteza stawu kolanowego [wideo] Autor: Shutterstock Budowa kolana Staw kolanowy łączy dolny koniec kości udowej z górnym końcem piszczeli. Jest tylko częściowo otoczony torebką stawową. Jego stabilność zależy od siły więzadeł. Zwyrodnienie stawów kolanowych jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności na świecie. Zwyrodnienie kolana to potoczna nazwa jednostki chorobowej, określanej przez lekarzy jako gonartroza, czyli choroba zwyrodnieniowa (artroza) stawu kolanowego. Gonartroza z reguły występuje obustronnie. Częściej dotyka kobiety w wieku 40-60 lat, cierpiące na otyłość. Leczenie zmian zwyrodnieniowych stawów zależy od stopnia ich zniszczenia, oczekiwań pacjenta i przyczyn, które doprowadziły do rozwoju choroby. Jeżeli było to jakieś inne schorzenie, należy je wyleczyć; gdy przyczyną jest nadwaga, trzeba schudnąć. Przyczyny zwyrodnienia kolana. Co może niszczyć staw kolanowy? Nie ma granicy wieku, od której zaczynają się zmiany zwyrodnieniowe w kolanach. Wiadomo natomiast, co może przyspieszać ten proces. Zbyt duże obciążenia. Ciężka praca fizyczna, otyłość oraz wyczynowe uprawianie sportu prowadzi do szybszego zużywania się stawów. Urazy. Więzadła w kolanie odpowiadają za jego stabilizację, a łąkotki, czyli elastyczne chrząstki, przypominają amortyzatory. Jeśli te struktury zostaną uszkodzone, cały staw nieprawidłowo pracuje, a jego powierzchnie szybciej się ścierają. Choroby. Do uszkodzenia chrząstki stawowej mogą prowadzić zmiany zapalne błony maziowej spowodowane chorobami, takimi jak np. borelioza, zakażenie chlamydiami lub innymi bakteriami czy wirusami. Zwyrodnienie w stawach kolanowych często pojawia się też w następstwie chorób tarczycy i chorób reumatycznych. Osłabienie mięśni otaczających staw. Stabilizują kolano i dbają o to, by jego ruch był prawidłowy i płynny. Trzeba je stale wzmacniać. Wrodzone zaburzenia budowy kości i stawów. Koślawość lub szpotawość kolan czy dysplazje bioder mogą powodować przeciążenie i przyspieszone zużycie stawów. Zwyrodnienie stawu kolanowego: objawy W związku z tym, że chrząstka stawowa nie jest unerwiona ani ukrwiona, zwykle w początkowej fazie choroby nie odczuwa się bólu w stawie. Kiedy jednak kolano zaczyna pobolewać, puchnąć, sztywnieć, trzeszczeć, to z reguły sygnał, że uszkodzenia stawu są już mocno zaawansowane - obejmują warstwę pochrzęstną znajdującą się najbliżej kości. Tylko lekarz może ocenić (na podstawie wywiadu i wyników badań: RTG w pozycji stojącej, analizy krwi lub płynu stawowego), czy przyczyną bólu są rzeczywiście zmiany degeneracyjne, a nie inne choroby, np. z grupy chorób reumatycznych, krystalopatii (np. dna moczanowa), czy poinfekcyjne lub łuszczycowe zapalenie stawów. Na podstawie zdjęcia RTG można zdiagnozować zwężenia szpary stawowej, zaburzenia osiowości kończyn, obecność ciała wolnego w stawie lub nadbudowy kostnej, zwanej osteofitami. To typowe problemy związane ze zwyrodnieniem. Specjaliści szacują, że około 40 procent takich zmian wynika ze starzenia się organizmu. Pozostałe 60 procent to skutek urazów, infekcji, przeciążenia. Podczas chodzenia na każde kolano oddziałuje siła równa aż ośmiokrotności naszej wagi. Jak odciążyć zwyrodniałe stawy kolanowe i zmniejszyć ból kolan? 1. Rób okłady Lepsze będą okłady zimne i to z dwóch powodów. Po pierwsze, gdy chrząstka stawowa ulegnie znacznemu zniszczeniu, dochodzi do jej scieńczenia i uszkodzenia kości, a odkryte i ocierające się powierzchnie stawowe będą powodować ból, obrzęk i zwiększenie ciepłoty stawu kolanowego. Chłodzenie go przyniesie ulgę. Drugi argument przemawiający za tym, by obolałe kolano obłożyć lodem, a nie termoforem, związany jest z tym, że istnieje ryzyko stanu zapalnego w kolanie. Ciepło może go jeszcze nasilić. 2. Sięgnij po leki na ból Na ból stawów kolanowych cierpi co piąty mieszkaniec Europy, a co trzynasta osoba z tego powodu codziennie sięga po leki przeciwbólowe. Gdy ból jest skutkiem przeforsowania, wystarczy oszczędzać staw. Sporadycznie można ratować się tabletką przeciwbólową (najlepiej z grupy leków przeciwzapalnych takich jak ibuprofen, naproksen, diklofenak, ketoprofen). Gdy dolegliwości utrzymują się dłużej niż tydzień, ból jest silny lub występuje poranna sztywność, trzeba zgłosić się do lekarza. 3. Nie rezygnuj z aktywności Pojawiający się w trakcie ruchu ból powoduje, że oszczędzamy chorą kończynę, ograniczając aktywność fizyczną, co doprowadza do zmniejszenia ruchomości w danym stawie, a nawet przykurczów (głównie w pozycji zgięciowej). Tymczasem liczne badania wykazały, że ćwiczenia fizyczne są jedną z najskuteczniejszych metod leczenia artrozy. Kontrolowana aktywność (rodzaj i intensywność ćwiczeń najlepiej omówić z ortopedą lub fizjoterapeutą) poprawia nastrój, ale niweluje również ból, zwiększa elastyczność stawu, poprawia krążenie. To najtańsza metoda leczenia. Osoby z chorobą zwyrodnieniową powinny ćwiczyć w butach o wysokim stopniu amortyzacji. Do spacerów lepsze będą leśne ścieżki, trawiaste tereny lub bieżnia, a nie twardy asfalt. Bezpieczne będą dyscypliny, które nie przeciążają stawów, np. pływanie, jazda na rowerze, narty biegowe. Niewskazane są sporty, w których staw przenosi duże obciążenia, czyli długodystansowe bieganie, piłka nożna, podnoszenie ciężarów. Warto codziennie wykonywać też proste ćwiczenia wzmacniające, np. siedząc na krześle, ściskać między kolanami poduszkę albo w siadzie prostym podłożyć pod jedną nogę (pod tył kolana) zrolowany ręcznik i naciskać na niego w seriach po pięć sekund. Jeśli ból utrudnia poruszanie się, można korzystać ze sprzętu wspomagającego – ortezy lub kul. Dowiedziono jednak, że pomoce te nie powinny być wykorzystywane stale, ponieważ mogłoby to doprowadzić do zwiększenia sztywności i osłabienia struktur mięśniowych, które podtrzymują staw. 4. Rehabilituj się Przy zmianach zwyrodnieniowych poprawę ich kondycji można osiągnąć rehabilitacją. Kinezyterapia – odpowiedni dobór ćwiczeń pomoże we wzmocnieniu osłabionych grup mięśniowych i zmniejszeniu napięcia tych przeciążonych. Fizjoterapeuta będzie korygował wzorce ruchowe i, jeśli stan chorego zacznie na to pozwalać, wprowadzi elementy treningu funkcjonalnego. Istotny także jest stretching mięśniowy (rozciąganie), który zwiększy elastyczność napiętych tkanek. Terapia tkanek miękkich – stosowanie masażu tkanek głębokich oraz technik rozluźnienia mięśniowo-powięziowego (zazwyczaj na mięśniach biodra i kończyny dolnej) zwiększa ich elastyczność i zapobiega powstawaniu przykurczów i zrostów. Fizykoterapia – często wykorzystuje się krioterapię, magnetoterapię, laseroterapię, falę uderzeniową i ultradźwięki. Kinesiotaping – nalepienie plastrów wpływa korygująco na powięź, co jest w stanie zmniejszyć, a nawet znieść dolegliwości bólowe. Przy zwyrodnieniu stawu kolanowego ma to jednak działanie krótkotrwałe. 5. Zapytaj lekarza o zastrzyki Lekarz może zalecić wiskosuplementację, czyli terapię, której celem jest poprawienie jakości płynu stawowego. Podaje się wtedy do stawu preparaty z kwasem hialuronowym, który hamuje postęp zmian zwyrodnieniowych. Zastosowanie takiej kuracji, która trwa co najmniej trzy tygodnie (zależnie od dawki leku), pozwala uzyskać znaczną poprawę zdrowia, zwykle na rok. Preparat działa przeciwzapalnie i nawilżająco na chrząstkę, przez co staw jest sprawniejszy i mniej bolesny. Liczba zastrzyków i ich cena zależą od stężenia preparatu (400-900 zł). Do regeneracji stawu można również wykorzystać osocze bogatopłytkowe (1100-2500 zł) lub komórki macierzyste pozyskane z własnej tkanki tłuszczowej. Pobranie i przeszczep wykonuje się w trakcie jednego zabiegu (5000-6000 zł). W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie blokady – do stawu wstrzykuje się lek sterydowy. Jednak, jeśli chodzi o leki sterydowe, wskazania do stosowania w gonartrozie są bardzo ograniczone. 6. Zmień dietę Zrzucenie 10-20 kg nadwagi zmniejsza o 30-40 procent ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej kolan. Dieta może przyspieszyć lub spowolnić rozwój artrozy. Stawom szkodzą tłuszcze nasycone (masło, tłuste mięso i sery) i niedobór witaminy D. Natomiast korzystny wpływ mają kwasy omega-3 (tłuste ryby morskie) i antyoksydanty (są w warzywach i owocach). Ważna jest też odpowiednia ilość białka, bo od niego zależy siła mięśni stabilizujących stawy. Jeśli chodzi o suplementację, zazwyczaj zaleca się środki zawierające siarczan glukozaminy i chondroityny. Zaawansowane zwyrodnienie stawu kolanowego Kiedy choroba zwyrodnieniowa jest w fazie zaawansowanej, ból pojawia się nie tylko w trakcie czynności, które maksymalnie obciążają staw kolanowy. Dla chorego problemem staje się też chodzenie, długotrwałe stanie, wstawanie z krzesła, schodzenie ze schodów. W zależności od tego, które fragmenty tkanek uległy uszkodzeniu, gonartroza może zajmować w większym stopniu przedział boczny, przyśrodkowy lub rzepkowo-udowy kolana. Zwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzone więzadła Stabilność kolanom zapewnia system aż kilkunastu więzadeł (najważniejsze z nich jest więzadło krzyżowe przednie i tylne, poboczne piszczelowe i strzałkowe). Można je porównać do niezbyt elastycznej taśmy łączącej kość z kością. Właśnie z powodu tej małej elastyczności więzadła często ulegają uszkodzeniu – wystarczy gwałtowne skręcenie tułowia przy lekko ugiętych kolanach czy niezbyt silne uderzenie, aby doszło do poważnej kontuzji. Najbardziej narażone na uszkodzenia jest więzadło krzyżowe. Bez operacji nie da się go naprawić. Zabieg polega na wstawieniu w miejsce uszkodzonego więzadła przeszczepu ze ścięgna pobranego od pacjenta. Operacja jest skomplikowana i precyzyjna, bo więzadło krzyżowe ma zaledwie 2-3 cm długości. Jego rekonstrukcja jest bardzo ważna dla przywrócenia prawidłowej pracy stawu. Chodzi tu jednocześnie o uzyskanie stabilności kolana, ale także przepływu informacji pomiędzy stawem kolanowym a mózgiem, ponieważ to więzadło jest czymś w rodzaju oka, które informuje mózg o ułożeniu stawu. Tę skomplikowaną operację wykonuje się przy użyciu artroskopu – urządzenia, które przez niewielkie nacięcia w skórze pozwala zajrzeć do wnętrza stawu, wprowadzić tam mikronarzędzia i wymienić więzadło. Nawierca się kość udową i piszczelową, a następnie w powstałe otwory wprowadza ścięgno. Gdy już znajdzie się na właściwym miejscu, zostaje umocowane do kości udowej, a po odpowiednim naprężeniu – do kości piszczelowej. Użyte podczas zabiegu śruby po 3 latach rozkładają się w organizmie, nie czyniąc mu żadnej szkody. Po zabiegu intensywna rehabilitacja trwa ok. 2 miesięcy, ale o całkowitej regeneracji kolana można mówić dopiero po pół roku. Jednak wysiłek się opłaca, ponieważ można wrócić nawet do wyczynowego uprawiania sportu. Artroskopia w diagnostyce i leczeniu stawu kolanowego Chrząstkę stawową można próbować odbudować Do zniszczenia chrząstki stawowej dochodzi w wyniku procesów zwyrodnieniowych, ale także podczas urazów. Uszkodzenia chrząstki zwykle występują razem z innymi uszkodzeniami kolana. Przyczyną pourazowego zniszczenia chrząstki stawowej są kontuzje, w czasie których na staw kolanowy działała ogromna siła. Jeżeli uszkodzeniu uległa niewielka powierzchnia chrząstki, skuteczną metodą jej naprawienia jest zabieg, który polega na nawierceniu w kości znajdującej się pod zniszczoną chrząstką stawową maleńkich otworków. Z wyciekającej z nich krwi tworzy się blizna, która zastępuje uszkodzoną chrząstkę. Blizna kształtuje się bezboleśnie 6-12 miesięcy. Jeżeli taka metoda jest nieskuteczna lub gdy uszkodzenie jest bardzo rozległe, można zastosować przeszczep chondrocytów. Od pacjenta pobiera się fragment chrząstki stawowej o wielkości dwóch łebków zapałki. Następnie w specjalnych warunkach laboratoryjnych są one namnażane. Gdy uzyska się odpowiednią liczbę komórek, przenosi się je na biomateriał kolagenowy. Tak przygotowaną chrząstkę wszczepia się do kolana. Tu komórki dalej się namnażają i całkowicie wypełniają ubytek chrząstki. To niezwykła metoda leczenia, jej skuteczność ocenia się na ponad 90 proc. Na odbudowanie chrząstki potrzeba sporo czasu. Dzieje się tak dlatego, że przygotowane do laboratoryjnego namnażania komórki chrząstki stawowej muszą w pewnym sensie cofnąć się w rozwoju – stają się komórkowymi noworodkami. Wszczepiana chrząstka ma konsystencję żelu, czyli jest w takiej postaci, jaka występuje w stawach noworodków. Aby chrząstka dorosła i stwardniała, potrzeba ok. roku. To oczywiście nie skazuje osób operowanych tą metodą na bezruch, ale do pełnej aktywności można wrócić po roku. Zabiegi przeszczepiania chrząstki nie są refundowane przez NFZ, inne na szczęście tak. Zwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzenie łąkotki W kolanie są dwie łąkotki. To elastyczne chrząstki, które kształtem przypominają podkowę. Pełnią bardzo ważną rolę, bo są niczym amortyzatory - pochłaniają energię, która działa na staw. A jest ona niemała. Podczas chodzenia w kolanie powstaje siła równa aż ośmiokrotności naszej wagi. Łąkotki pochłaniają 30-40 proc. obciążenia, jakie powstaje podczas stania, a gdy idziemy po schodach - aż 75 łąkotki to najczęstszy uraz kolana. Objawia się silnym bólem lub – w przypadku oderwania się i przemieszczenia fragmentu chrząstki – blokowaniem możliwości poruszania stawem. Do uszkodzenia dochodzi po gwałtownym skręcie kolana, rzadziej zaś po szybkim wyprostowaniu lub zgięciu nogi. Jeżeli łąkotka jest uszkodzona, wówczas siła powstająca w kolanie działa bezpośrednio na kości tworzące staw. Skutkiem tego jest szybsze zniszczenie chrząstki wyniku urazu kolana łąkotka może pęknąć lub rozerwać się. Wtedy najlepszym sposobem jej naprawy jest artroskopowe zszycie fragmentów. Jeżeli natomiast uraz jest długo nieleczony lub łąkotka jest całkowicie zniszczona, można jej fragment lub też całą zastąpić implantem z biomateriału. Implant jest to rodzaj piankowej konstrukcji (przypomina nieco gąbkę), w którą wnikają komórki. Z czasem implant przerasta tkanką. Gdy w końcu się rozpuści, w jego miejscu jest już nowa, własna łąkotka. Implant wsuwany jest do stawu przez artroskop. Lekarz przycina fragment wielkości ubytku i mocuje go specjalnymi szwami. Przez kilkanaście godzin po operacji do implantu przecieka krew, a wraz z nią tzw. komórki wielopotencjalne, które zmieniają się w komórki tworzące łąkotkę stawową. Po takiej operacji pacjent szybko rozpoczyna rehabilitację. Zabieg można łączyć z innymi technikami. Wstawienie implantu sprawia, że ból ustępuje. Jednak większą korzyścią jest to, że unika się rozwoju zwyrodnień i ewentualnie wszczepienia endoprotezy kolana. Leczenie uszkodzonej łąkotki Leczenie zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych Przy niewielkich zmianach w stawach kolanowych poprawę ich kondycji można osiągnąć rehabilitacją, czyli ćwiczeniami mięśni, zabiegami fizykoterapeutycznymi, które zwiększają zakres ruchu w stawie, zmniejszają stan zapalny, poprawiają ukrwienie tkanek. Korzystne jest również przyjmowanie preparatów mogących powstrzymać postęp zwyrodnień. Zaleca się środki zawierające siarczan glukozaminy i chondroityny. Warto pamiętać, że preparaty te nie regenerują chrząstki stawowej, a jedynie opóźniają postęp choroby. Lekarz może także zalecić wiskosuplementację, czyli terapię, której celem jest poprawienie jakości płynu stawowego. Podaje się wtedy bezpośrednio do stawu preparat z kwasem hialuronowym. Kuracja trwa zwykle ok. 3 tygodni, a jej efekt utrzymuje się przez rok. Preparat (dostępny na receptę) powoduje zwiększone wydzielanie mazi stawowej, w następstwie czego zmniejsza się tarcie powierzchni stawowych i poprawiają się właściwości amortyzacyjne płynu maziowego. Dzięki temu staw jest sprawniejszy i mniej ma metody na powstrzymanie zmian w stawach. Gdy nie pomaga rehabilitacja i leki, jedynym wyjściem jest operacja stawu kolanowego. Jeśli uszkodzenie kolana jest niewielkie, przeprowadza się artroskopowe operacje, których celem jest oczyszczenie stawu ze zniszczonych fragmentów. Czasem wystarczy operacyjnie zmienić kąt ustawienia kości tworzących staw, aby zniknął ból i nie postępowała dalej jego degradacja. Po takim zabiegu na kilkanaście lat zapomina się o chorym kolanie. Najbardziej radykalnym zabiegiem naprawczym stawu kolanowego jest operacyjne ścięcie fragmentów kości tworzących staw i zastąpienie ich metalowymi implantami. Dla osób mających duże zmiany zwyrodnieniowe kolan lub po trudnych do leczenia urazach jedynym ratunkiem często bywa wstawienie endoprotezy całego stawu kolanowego. Zabieg wykonuje się zazwyczaj u pacjentów, w przypadku których doszło do znacznego ograniczenia ruchomości stawu i cierpiących z powodu silnego bólu niedającego się złagodzić lekami, rehabilitacją ani zabiegami fizykoterapeutycznymi. Gonartroza i endoproteza stawu kolanowego [wideo] Zdarza się, że w przypadku zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych w kolanach jedynym rozwiązaniem jest endoprotezoplastyka, czyli zabieg wszczepienia sztucznego stawu. Zabieg operacyjny polega na oszczędnej, całkowitej resekcji powierzchni stawowych chorego stawu i zastąpieniu ich sztucznym stawem, wykonanym z materiałów bip-przyswajalnych - opowiada dr. n. med. Juliusz Dec ze Sport-Kliniki Żory. Źródło: Sport-Klinika Żory/youtube miesięcznik "Zdrowie" Anna Jarosz - artykuł pochodzi z miesięcznika "Zdrowie" |Joanna Karwat, artykuł pochodzi z miesięcznika "Zdrowie" | Konsultacja: dr n. med. Konrad Słynarski, specjalista ortopedii i traumatologii, Centrum Medycyny Sportowej w Warszawie

ochrania od przodu staw kolanowy